De vorige woonvisie stamde uit 2018. Vanwege de vele ontwikkelingen in de woningbouw en volkshuisvesting, en nieuwe wetgeving vanuit de Rijksoverheid vond het college het nodig om de visie te vernieuwen. De visie die nu is behandeld heet 'Samen bouwen aan goed wonen'. Bij de behandeling van de visie merkte GroenLinks een aantal goede punten op, zoals aandacht voor drempelvrije woningen voor senioren, inzet op duurzaamheid en oog voor voldoende voorzieningen in de wijken en dorpen. Tegelijkertijd vindt GroenLinks dat de visie veel socialer, eerlijker en menselijker had gekund. Daartoe diende GroenLinks in totaal vijf voorstellen in.

Meer sociale huur

Een belangrijke wens van GroenLinks is het verhogen van het aandeel sociale huurwoningen. In de oude visie was dat 25%, de nieuwe gaat uit van 30%, conform de nieuwe wet van het Rijk. Maar die 30% is al wat in de woningvoorraad van Deventer zit. GroenLinks gaat in haar verkiezingsprogramma uit van ten minste 40% sociale huurwoningen bij nieuwbouw. Wat ons betreft is dat écht nodig om de wachtlijsten terug te dringen. Sociale huurwoningen zijn er immers niet alleen voor de mensen met de allerkleinste beurs: een grote groep wacht nu op een woning - soms reageren er wel honderden mensen op één vrijgekomen huurwoning. Mensen met normale of lage salarissen, jongeren, mensen die uit zorginstellingen uitstromen, nieuwe Nederlanders en mensen die te veel betalen in de vrije huur: allemaal wachten ze met smart op een fijne, betaalbare woning. Daarom diende GroenLinks een amendement in om van 30 naar 40% sociale huur te gaan, en dat ten koste te laten gaan van de duurste sector. Helaas ontraadde wethouder De Geest (Woningbouw) dit amendement: alleen DENK, Deventer Sociaal en de ChristenUnie steunden het amendement.

Betere spreiding sociale huur

Een goed punt dat in deze woonvisie zat, was het concept van de ongedeelde stad. Dat betekent dat door de stadswijken heen er een goede spreiding is van goedkopere en duurdere woningen, zodat alle klassen en bevolkingsgroepen met elkaar in aanraking komen en er zo min mogelijk segregatie is in onze stad. Toch kon dat principe wat GroenLinks betreft concreter terugkeren in de visie. Bron van inspiratie daarvoor is de nieuwe woonvisie van Arnhem: daarin staat dat nieuwe goedkope woningen als eerst worden gebouwd in de duurste en rijkste wijken. Via een amendement stelde GroenLinks voor om hetzelfde principe - waar mogelijk - in Deventer te gaan hanteren. De wethouder vond het voorstel helaas te rigide en al voldoende aanwezig in het stuk: daarom steunden ook alleen DENK, Deventer Sociaal en de ChristenUnie dit voorstel.

Woningen slopen of verkopen? Dan terugbouwen

Een ander aandachtspunt van GroenLinks is het behoud van het huidige aandeel sociale huurwoningen. Toch zien we dat in Nederland in de afgelopen 10 jaar ruim 100.000 sociale huurwoningen zijn verdwenen, terwijl er wel meer woningen bij zijn gekomen. Die verdwenen woningen zijn deels gesloopt, maar vaak ook geliberaliseerd: verkocht aan de bewoners of aan private partners. GroenLinks vindt het een belangrijk uitgangspunt dat de woningbouwcorporaties zeggenschap houden over hun eigen bezit - soms mag er ook verkocht worden om meer geld te genereren, en soms wordt er verkocht aan andere corporaties. Toch zien we graag dat wanneer er een woning verdwijnt, de voorraad robuust blijft - door bij voorkeur twee woningen terug te bouwen, zolang dat haalbaar is. Ook dat voorstel sneuvelde: alleen DENK en Deventer Sociaal gaven steun aan GroenLinks.

Twee acties op grondpolitiek

Omdat deze amendementen (wijzigingsvoorstellen) van GroenLinks werden verworpen door een meerderheid van de raad, heeft GroenLinks tegen de nieuwe woonvisie gestemd. Want hoewel deze woonvisie in veel opzichten beter en vollediger is dan de vorige, vindt GroenLinks de visie niet goed genoeg om de grote uitdagingen in de volkshuisvesting anno 2024 aan te gaan. Toch waren er twee lichtpuntjes in het debat. Twee moties van GroenLinks werden aangenomen. In één motie werd verzocht om een onderzoek naar een vereveningsfonds. Daar stelde GroenLinks eerder al schriftelijke vragen over. Met zo'n fonds betalen ontwikkelaars een bepaald bedrag per betaalbare woning die ze niét bouwen, zodat wanneer andere bouwers er een schepje bovenop doen, aanspraak kunnen maken op dat geld om de grondexploitatie rond te krijgen. Zo beloon je goed gedrag van bouwers. Dit voorstel werd unaniem aangenomen. Een ander voorstel gaat over de planbatenheffing: een belasting die je kunt heffen over de waardestijging van grond wanneer die van bestemming verandert - bijvoorbeeld van landbouw naar wonen. Daarmee voorkomt de gemeente grondspeculatie en blijft de grond goedkoper, zodat er meer betaalbare woningen kunnen worden gebouwd. Alleen Gemeentebelang stemde tegen dit voorstel. De onderzoeken naar deze voorstellen komen terug bij de behandeling van het nieuwe grondbeleid, later dit jaar.

Voorstellen van andere partijen

Twee andere partijen deden ook voorstellen bij de woonvisie. Het CDA diende een voorstel in om 50% van de nieuwbouwwoningen met voorrang beschikbaar te stellen aan mensen met 'economische of sociale binding met de gemeente of regio'. Hoewel dat sympathiek klinkt, is de groep die hiermee voorrang kan krijgen veel groter dan het aanbod dat vrijkomt. Daarnaast zorgt dit voorstel voor geen enkele extra woning en gaat de huur voor de gewone mensen met geen euro omlaag. Daarnaast kan dit voorstel botsen met ambities in de woonvisie en Wonen Ruimte Stad om jongeren en nieuwe arbeidskrachten naar Deventer te trekken. Daarom stemde GroenLinks tegen. 

Een ander voorstel van Deventer Sociaal kon van harte op onze steun rekenen. Een motie van die partij vroeg om de woonwagenbewoners beter te betrekken bij het beleid voor woonwagenstandplaatsen, bijvoorbeeld via een klankbordgroep. In de vorige periode vroeg GroenLinks ook al meermaals aandacht voor de positie van de woonwagenbewoners. Deze motie werd uiteindelijk unaniem aangenomen.

Ondanks de verworpen voorstellen blijft GroenLinks zich de komende jaren inzetten voor duurzame, robuuste en rechtvaardige volkshuisvesting. GroenLinks zal het college scherp houden op het halen van de sociale doelstellingen en het oog houden voor de meest kwetsbaren in onze samenleving.