Volwassen bomen nemen meer en leggen meer CO2 op dan jonge bomen. Volwassen bomen zijn effectief in de strijd tegen hittestress en bieden een aangename leefomgeving voor mensen en dieren. Voor GroenLinks Deventer is het behoud van volwassen gezonde bomen een belangrijk uitgangspunt in alle beleidsplannen en ontwerpen.  

Het plan voor de pleinen rondom de Lebuïnuskerk

Op 1 juli 2020 heeft de gemeenteraad van Deventer ingestemd met het schetsontwerp voor de Lebuïnuspleinen. Na jaren van getouwtrek om een autovrij Grote Kerkhof zou dit plein dan eindelijk de inrichting met nieuwe bestrating krijgen die past bij een historisch centrum. Tegelijkertijd zouden de Stromarkt en de Kleine Poot worden aangepakt en daarna ook de Nieuwe Markt. Een mooi ontwerp en een goed participatieproces met omwonenden en ondernemers! Iedereen was enthousiast maar achteraf gezien hebben we als fractie te weinig kritisch gekeken naar de inpassing van bestaande bomen. We hadden destijds als uitgangspunt voor het ontwerp moeten meegeven dat de bestaande volwassen en gezonde bomen een plaats zouden moeten hebben in het ontwerp. Een belangrijke les voor toekomstige besluiten. Gelukkig is het nog niet te laat om kap van een aantal beeldbepalende bomen te voorkomen.

Inpassing van bomen in het ontwerp

Het plan heeft voor een groot deel al respect voor de bestaande bomen; op het Grote Kerkhof worden er 7 bomen gekapt, 10 behouden en worden en er 17 bijgeplant. Op de Stromarkt worden er 2 bomen gekapt, 9 behouden en 2 bijgeplant. Op de Kleine Poot verdwijnt er 1 boom. De uitvoering van de Nieuwe Markt is nu nog niet aan de orde, dit volgt later. Per saldo wordt het groener dan het nu is, maar de vraag blijft: waarom gezonde bomen kappen?

Onrust over bomenkap

De kap van met name de twee volwassen gezonde platanen op de Stromarkt leidde tot veel maatschappelijke onrust en een klachtenprocedure van de Bomenstichting. Ook wij schrokken van het feit dat een aantal markante bomen zouden verdwijnen. Samen met Deventer Belang en de VVD stelden wij schriftelijke vragen met een vriendelijk doch dringend verzoek om het ontwerp op dit punt aan te passen. De kap was namelijk uitsluitend ingegeven door stedenbouwkundige en architectonische uitgangspunten. In antwoord op eerdere vragen van de VVD was namelijk als reden aangeven: "straat omvormen naar een plein, De plataan "verstopt" de ingang van de bieb. "zo krijgt de entree niet de ruimte die past bij een dergelijk gebouw. Door twee bomen te kappen ontstaat er ruimtelijk een interessante opzet die beter aansluit bij een plein, een verblijfsgebied”.

Standpunt GroenLinks

GroenLinks vindt dat het anno 2021 niet uit te leggen is dat je bomen kapt louter om stedenbouwkundige of architectonische redenen. Bovendien: de bomen stonden er eerder dan de bibliotheek en bij de bouw van de bibliotheek (tot een aantal jaren terug stond hier de SNS Bank) was het behoud van de platanen juist het uitgangspunt.  Daarom klommen wij samen met de VVD en Deventer Belang in de pen en vroegen om een heroverweging en bijstelling van het ontwerp. Het antwoord was helaas teleurstellend; het ontwerp is een resultaat van een breed gedragen participatieproces en inpassing kost extra geld en tijd.       

Dat er sprake is van een zorgvuldig en breed gedragen participatieproces is juist; de regiegroep die de keuze voor het ontwerp heeft begeleid verdient alle waardering. In de raadsvergadering van 1 december zijn dan ook complimenten gemaakt aan hen en de ambtenaren en wethouder die het proces hebben begeleid.  De actieve participatie van bezorgde inwoners en de bomenstichting dient echter ook serieus genomen te worden en daarom dienden wij samen met VVD, Deventer Belang en Deventer Sociaal, ChristenUnie, DENK en DeventerNU een verzoek in om het ontwerp te heroverwegen en de bomen te redden. Deze motie haalde een ruime meerderheid, mede dankzij de steun van de PvdA.

En nu?

Het college is op dit moment aan zet. Als gevolg van het duidelijk uitgezonden signaal van de raad dat bomenbehoud op de Stromarkt uitgangspunt zou moeten zijn, zal het ontwerp enigszins moeten bijgesteld. Hieraan zullen uiteraard kosten zijn verbonden en mogelijk zal er voor de uitvoering enige vertraging oplopen. Het college zal deze consequenties van het kiezen voor bomenbehoud aan de raad in beeld brengen. Voor GroenLinks wegen de beperkte stedenbouwkundige gevolgen (iets minder "plein" en iets minder prominente ingang van de stadsbibliotheek), de  beperkte vertraging (in de orde van maanden tot 1 jaar) en geld (naar eerste schatting 100.000 euro) niet op tegen het belang van het behoud van volwassen gezonde bomen.  We zijn blij met dit resultaat en hopen op een nog mooiere Stromarkt!